[Chương 1] – Bài 11: Giao dịch ký quỹ: Khái niệm, đặc điểm và cách quản trị rủi ro

Như các kênh đầu tư bất động sản hay công việc kinh doanh sử dụng đòn bẩy tài chính bằng cách vay tiền của ngân hàng sẽ cần rất nhiều các bước thủ tục. Còn giao dịch ký quỹ trong đầu tư chứng khoán, việc vay tiền đầu tư lại dễ dàng hơn nhiều thay vì phải vay tiền ngân hàng, công ty chứng khoán sẽ trực tiếp cho bạn vay tiền thế chấp bằng tài sản chính là cổ phiếu bạn nắm giữ.

Giao dịch ký quỹ (Margin): Khái niệm, đặc điểm và cách quản trị rủi ro

Giao dịch ký quỹ Margin hay còn gọi là đòn bẩy tài chính, là dịch vụ mà NĐT vay tiền của công ty chứng khoán (CTCK) để đầu tư; thông qua việc cầm cố, thế chấp cổ phiếu mà họ đang nắm giữ. Giao dịch ký quỹ về bản chất là sử dụng “đòn bẩy” trong hoạt động đầu tư chứng khoán, nếu hoạt động của NĐT có hiệu quả, mức sinh lời từ khoản tiền đó có thể tăng lên gấp bội so với việc chỉ sử dụng vốn của chính mình. Hoạt động giao dịch ký quỹ tạo ra những cơ hội tốt, nâng cao hiệu quả đầu tư nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro.

Mỗi loại hình nghiệp vụ đều có những ưu – nhược điểm nhất định. Do vậy, NĐT cần nghiên cứu kỹ xu thế của thị trường và khả năng của bản thân để đưa ra chiến lược phù hợp.

Tùy vào từng CP và tùy theo chất lượng của CP đó mà CTCK cho NĐT vay nhiều hay ít. Những CP có vốn hóa lớn và có tính thanh khoản cao thường được cho vay với tỷ lệ cao nhất (tối đa gấp 3 số tiền bạn có). Lãi suất 0,003 – 0,004%/ngày => 10-14%/ năm.

Những thuật ngữ trong giao dịch ký quỹ NĐT nên biết

• Tài sản đảm bảo: Bao gồm toàn bộ tài sản có trong tài khoản chứng khoán của NĐT như tiền mặt, cổ tức, chứng khoán, quyền mua cổ phiếu, các tài sản khác được công ty chứng khoán chấp nhận…
• Tỷ lệ nợ: Là tỷ lệ % giữa tổng dư nợ vay/tổng giá trị được phép vay của chứng khoán ký quỹ.
• Tỷ lệ ký quỹ cho một tài khoản chứng khoán hoặc mã chứng khoán cao nhất đạt 50%, thấp nhất là 0%. Trong đó, tỷ lệ ký quỹ 50% được hiểu là với 1 giá trị mua là 100 triệu đồng, NĐT cần bỏ ra 50 triệu và đi vay 50 triệu còn lại. Tỷ lệ ký quỹ 0% tức là NĐT cần dùng tiền mặt để mua được chứng khoán.

Các vị thế chính trong giao dịch ký quỹ

• Mua ký quỹ: Là hình thức NĐT mua chứng khoán bằng cách vay tiền trực tiếp từ CTCK. NĐT phải hoàn trả nợ, các khoản lãi cũng như chi phí phát sinh từ hoạt động giao dịch có trong hợp đồng.
• Bán ký quỹ: Đây là hình thức NĐT vay chứng khoán từ chứng khoán của công ty để bán. NĐT có nghĩa vụ hoàn trả lại số chứng khoán đã vay kèm theo các khoản phát sinh từ hợp đồng liên quan. Tuy nhiên, TTCK Việt Nam vẫn chưa công nhận hình thức giao dịch này.

Có nên giao dịch ký quỹ không?

Câu trả lời là KHÔNG, margin như một con dao hai lưỡi, bởi lợi nhuận cao sẽ đi kèm với những rủi ro lớn, “cháy” tài khoản, đặc biệt với người mới thì không nên sử dụng dịch vụ này. SP không khuyến khích các NĐT giao dịch dưới bất kể tình huống nào, tiền là của bạn nhưng hãy đầu tư hợp lý để tránh bị mất tiền vào những giây phút quan trọng. Quyết định của nhà đầu tư vẫn là quyết định cuối cùng.